Jak detektyw zdobywa informacje? Fakty i mity
Prywatny detektyw to specjalista, do którego zgłaszają się zarówno żony podejrzewające mężów o zdradę, jak i przedsiębiorcy poszukujący informacji o pracowniku. Niestety, zwykle nie wygląda to tak, jak zostało przedstawione w telewizji. Czy ta praca jest dla Ciebie?
Praktyki detektywa w zdobywaniu informacji
Pozyskane w sposób legalny i z pewnego źródła dane stanowią podstawę dla późniejszych analiz i wniosków. To właśnie z tego powodu nie tylko klienci biur detektywistycznych, lecz także osoby zainteresowane branżą poszukują odpowiedzi na pytanie, skąd w ogóle biorą się poszczególne informacje. Zwykle niestety nie wygląda to tak, jak przedstawiane jest w filmach czy serialach.
Przede wszystkim trzeba pamiętać, że detektyw działa w zakresie obowiązującego prawa, korzystając z dozwolonych metod i środków. Specjaliści nie mogą zdobywać informacji z wątpliwych źródeł, pozyskiwać danych poprzez kradzież czy oszustwo ani montować monitoringu na terenie posesji bez wiedzy oraz zgody domowników. Całkowicie zabronione, a co za tym idzie — karane, są też: włamania, zastraszanie, szantażowanie i stalking.
Biały wywiad
Wyróżniamy dwa ważne pojęcia — biały wywiad i czarny wywiad. Ten pierwszy polega na zbieraniu istotnych dla sprawy danych, które znajdują się na przykład w ogólnodostępnych bazach danych czy mediach społecznościowych. Prowadzone w jego zakresie działania są legalne i zgodne z prawem, dlatego detektywi wykorzystują je w swojej pracy. Przeprowadzając biały wywiad, można uzyskać różnego rodzaje informacje, takie jak:
- zeznania świadków zdarzeń,
- dane kandydata podane w CV czy na portalach internetowych, np. jego numer telefonu, opinie innych klientów, poprzednie miejsca pracy,
- dane użytkownika, który ma aktywne konto w mediach społecznościowych (również te fejkowe), takie jak wielkość rodziny, hobby, znajomi.
Czarny wywiad natomiast odnosi się do nielegalnych lub nieetycznych praktyk zbierania informacji, które są sprzeczne z obowiązującymi prawem i normami moralnymi. Ten termin często stosuje się w kontekście działalności szpiegowskiej lub przestępczości zorganizowanej. Obejmuje on m.in.:
- podsłuchiwanie rozmów osób biorących w nich udział, np. w ich miejscu zamieszkania,
- kradzież poufnych dokumentów lub informacji,
- korupcję i szantażowanie osób,
- wykorzystywanie technologii do hakowania komputerów lub sieci w celu dostępu do poufnych danych,
- fałszowanie dokumentów.
Na pograniczu wywiadu białego i czarnego leży wywiad szary. Cechuje go nieformalność, elastyczność, a także zbieranie często subiektywnych opinii. Choć jeszcze jest legalny, to przeprowadzając go, należy zachować szczególną ostrożność, a pozyskiwane informacje i dane zabezpieczać w odpowiedni sposób.
Prowadzenie obserwacji
Detektyw prowadzi obserwacje nie tylko w przypadku zdrad małżeńskich, lecz także innych spraw rodzinnych, majątkowych, kryminalnych czy gospodarczych. Dzięki temu może on ujawnić miejsce pobytu osoby zaginionej lub ukrywającej się oraz wykryć różnego rodzaju nadużycia, m.in. kradzież mienia, korupcję czy świadczenie pracy na rzecz konkurencji.
Dobry detektyw prowadzi obserwacje w taki sposób, aby figurant nie wiedział, że jest objęty czynnościami. Co więcej, każdy błąd może zaprzepaścić wiele godzin pracy, dlatego bardzo ważne jest, aby działaniami zajmował się doświadczony specjalista.
Rozpytania i wywiad środowiskowy
Wywiad środowiskowy to metoda pozwalająca stwierdzić, z jaką osobą mamy do czynienia. Polega na zbieraniu informacji ze środowiska figuranta, jest dyskretny i umożliwia sprawdzenie zarówno dorosłego, jak i dziecka. Detektyw, który prowadzi takie działania, może sprawdzić, czy osoba sprawdzana popadła w uzależnienia, chodzi do pracy lub szkoły, zadaje się z niewłaściwym towarzystwem, ma długi bądź podejrzanie się zachowuje. Dzięki nim specjalista określi też nawyki tej osoby, codzienne aktywności, miejsca, które najczęściej odwiedza, stosunki zawodowe czy relacje towarzyskie.
Praca w terenie
Praca w terenie to bardzo szeroki zakres czynności prowadzonych przez detektywa. Obejmuje przede wszystkim:
- obserwacje i śledzenie figuranta w miejscach, w których przebywa,
- dokumentowanie zachowań i aktywności za pomocą urządzeń, takich jak aparaty fotograficzne, kamery audio-video, drony czy kamery kamuflowane,
- rozpytania w przedsiębiorstwie w dochodzeniach wewnętrznych, gdy istnieją podejrzenia o nadużycia pracownicze, w celu rozwiązania problemów organizacyjnych lub aby zwiększyć efektywność pracy.
- poszukiwania osób zaginionych obejmujące wszystkie działania mające na celu zdobycie jak największej ilości informacji, takich jak ostatnie znane miejsce pobytu, kontakty, hobby, oraz wszelkie inne istotne informacje.
Sprawdź także: Dobry detektyw — jak go rozpoznać?
Współpraca ze specjalistami
Jeden człowiek, nawet jeśli jest pracownikiem agencji detektywistycznej, nie może posiąść wiedzy z każdej dziedziny. To dlatego detektyw współpracuje z różnymi specjalistami. Wśród nich znajdziemy m.in.:
- adwokatów — mogą oni udzielać detektywowi porad prawnych dotyczących zasadności prowadzonego dochodzenia, a także dopuszczalnych sposobów zbierania i przechowywania dowodów,
- agencje ubezpieczeniowe — taka współpraca jest pomocna zwłaszcza w sytuacjach, takich jak fałszywe zgłoszenia szkód, symulowanie wypadków czy wyłudzenia odszkodowania,
- psychologów i socjologów, z których wsparciem detektyw analizuje zachowania osób podejrzanych lub świadków, a także identyfikuje ich motywacje oraz czynniki wpływające na podejmowane przez nich działania,
- byłych wojskowych oraz policjantów — ich umiejętności śledcze, zdolność analizy dowodów oraz znajomość procedur dochodzeniowych przyspieszają proces rozwiązania sprawy.
OZI — osobowe źródła informacji
Detektyw korzysta także z OZI, (osobowe źródła informacji), które są niczym innym jak osobami współpracującymi z agencjami detektywistycznymi czy organami bezpieczeństwa. Termin ten obejmuje m.in.:
- informatorów mających dostęp do poufnych lub wrażliwych informacji. Osoby te są skłonne do przekazania tychże danych służbom, często bez ujawniania innym swojej tożsamości,
- kontakty w danym środowisku — mogą być nimi osoby, które utrzymują bliskie relacje z podejrzanymi lub należą do jednej grupy znajomych,
- pracowników firm, przedsiębiorstw czy instytucji, w których sprawie prowadzone jest dochodzenie.
Podsumowanie — jak detektyw zbiera informacje?
W swojej pracy detektyw wykorzystuje różnorodne techniki zbierania informacji, takie jak biały wywiad, obserwacje, rozpytania czy wywiad środowiskowy. Niezwykle istotna jest wielopłaszczyznowość działań, dzięki której specjaliści uzyskują kompleksowy obraz sytuacji, co pozwala lepiej zrozumieć kontekst, przewidzieć następne kroki figuranta, a także podjąć trafne decyzje. Jako że działania agencji są dyskretne i niejawne, zwykle znajdują one odpowiedź na nurtujące klienta pytania znacznie szybciej niż służby porządkowe. Jeśli więc zależy Ci na czasie, pomoc detektywa może okazać się nieoceniona.
