Oszustwo na kryptowaluty – Jak rozpoznać zagrożenia?
Spis treści:
- Oszustwo na kryptowaluty – Jak rozpoznać zagrożenia?
- Jak działają oszuści kryptowaluty – techniki i metody
- Kryptowaluta oszustwo – Najczęstsze przypadki i historie ofiar
- Oszustwo kryptowalutowe – Jak się chronić i unikać pułapek?
- Oszustwo na kryptowaluty – Prawne konsekwencje i ściganie sprawców
- Podsumowanie – Oszustwo na kryptowaluty
Inwestycje w kryptowaluty stanowią popularną formę lokowania kapitału, w której jednak przestępcy dostrzegają duży potencjał zysków na użytkownikach. Oszustwo na kryptowaluty utrzymuje się w tendencji wzrostowej wynikającej m.in. z wpływu ogromnych środków finansowych na rynek (w 2023 roku jego wartość osiągnęła 1,7 biliona dolarów) oraz faktu, że osoby świeżo rozpoczynające przygodę w tej branży często nie mają pojęcia o czyhających zagrożeniach i łatwo wpadają w sidła oszustów. Niestety nie tylko nowicjusze są narażeni na działania przestępców, dlatego na każdym etapie dużą wartość stanowi wiedza w zakresie oszustw na kryptowaluty oraz skutecznych zabezpieczeń, które pomagają inwestorom unikać pułapek oraz chronić swoje środki.
Jak działają oszuści kryptowaluty – techniki i metody
Przestępcy wykorzystują różne metody, dlatego tak ważną rolę w świecie kryptowalut odgrywają zarówno świadomość powagi zagrożeń, jak i ochrona przed nimi. Oszuści stosują przede wszystkim sposoby do manipulowania inwestorami oraz wyłudzania środków. Często miejsce mają:
- Schemat pump and dump – oszuści manewrują ceną kryptowaluty, sztucznie zwiększając jej wartość, a następnie szybko ją sprzedając w celu uzyskania zysków.
- Fikcyjne oferty pracy – oszuści składają użytkownikom propozycje pracy (np. testowanie produktów lub usług bankowych) z mylącą strukturą wynagrodzeń, w której wymagane jest dokonywanie płatności w kryptowalutach w celu powiększenia zarobku – w rzeczywistości trafiają one bezpośrednio do oszusta.
- Ataki phishingowe i wykorzystywanie autorytetów – oszuści żerują na łatwowierności inwestorów i podając się za znaną instytucję finansową, giełdę kryptowalutową, doradcę czy inną osobę fizyczną, przesyłają do nich maile np. informujące o konieczności dokonania szybkiej wpłaty określonej ilości kryptowalut; podszywanie się pod znane postacie, ekspertów lub celebrytów, najczęściej związanych z rynkiem cyfrowym, a także wykorzystanie ich wizerunku polega na wysłaniu wiadomości przekonującej do przelewu środków na konkretny portfel kryptowalutowy, po którego dokonaniu użytkownikowi zostanie zwrócona znacznie wyższa kwota.
- Fałszywe projekty i piramidy finansowe – oszuści tworzą nieprawdziwe projekty kryptowalutowe, oferując wysokie zyski i popierając się komentarzami podstawionych ekspertów w celu zachęcenia użytkowników do szybkiego inwestowania; na takich stornach zazwyczaj nie ma podanych szczegółowych informacji potwierdzających wiarygodność projektu; po zebraniu pieniędzy od użytkowników przestępcy wycofują się z projektu lub znikają ze zgromadzoną kwotą, pozostawiając użytkowników z zakupionymi, bezużytecznymi tokenami.
- Złośliwe oprogramowanie – oszuści wykorzystują oprogramowania, które użytkownicy pobierają, nieumyślnie klikając w podejrzany link czy też instalując aplikację imitującą prawdziwe programy, dające możliwość wyświetlania ekranu komputera użytkownika i uzyskania wrażliwych danych, tj. loginy czy hasła.
Omawiając sposoby, jak działają oszuści kryptowaluty, należy wspomnieć także o szantażu, czyli metodzie wykorzystującej strach użytkowników przed opublikowaniem wykradzionych poufnych informacji (hasła, klucze prywatne), do których przestępcy mają dostęp poprzez złośliwe oprogramowanie, jeśli nie zostanie uiszczona określona wpłata na wskazany portfel kryptowalut. Część oszustów próbuje nawet nawiązać bliższą relację ze swoją ofiarą (np. poprzez portale randkowe czy media społecznościowe) i zdobyć jej zaufanie oraz dać sobie szansę na kradzież cyfrowych środków (np. poprzez prośbę o pożyczkę w postaci kryptowalut uzasadnioną anonimowością i bezpieczeństwem tego sposobu przekazania pieniędzy oraz ominięciem kosztów transakcyjnych). Dlatego warto zachować dyskrecję i nie mówić otwarcie o ilości kryptowalut posiadanych w portfelu, aby nie wzbudzać zaufania oszustów.
Kryptowaluta oszustwo – Najczęstsze przypadki i historie ofiar
Przestępcy na rynku kryptowalut mogą doprowadzić inwestorów do poważnych strat finansowych. Poza utratą kapitału może dojść także do wycieku danych, które oszuści mogą wykorzystać do dalszych wyłudzeń czy też kradzieży tożsamości. W dużej części przypadków wynika to z zachowania i podejścia użytkowników, którzy inwestują nierozważnie albo korzystają z nieodpowiednio zabezpieczonych stron. Dochodzi również do ataków hakerskich na giełdy kryptowalutowe, w których przestępcy udowadniają, że zabezpieczenia platform nie stoją na najwyższym poziomie. Jedna z największych kradzieży miała miejsce w sierpniu 2021, w wyniku której haker przejął tokeny o wartości szacowanej na ok. 600 mln dolarów – ta historia, w przeciwieństwie do pozostałych ataków, miała szczęśliwe zakończenie, ponieważ przestępca postanowił zwrócić swoją zdobycz. Władze platformy zdecydowały się w zamian za to zaoferować mu pokaźną sumę pieniędzy i stanowisko dyrektora ds. bezpieczeństwa.
Wzmożona aktywność oszustów przejawia się także w sytuacji wzrostu zainteresowania wirtualnymi walutami, w której znajdują okazję do „łowienia” nieświadomych osób. Przestępcy dzwonią i podają się za przedstawiciela oficjalnych platform do handlu kryptowalutami, a następnie przekonują rozmówcę do wypłacenia lub zainwestowania środków na rachunku kryptowalutowym, zaznaczając, że dzięki jego pomocy i szybkiemu działaniu możliwe będzie ominięcia zapłaty podatku od wypłacanych środków. Informują także o konieczności przeprowadzania identyfikacji przez program do kontroli urządzania, a w dalszej kolejności zalogowania się do swojego banku, czego oczywistą konsekwencją była utrata oszczędności z konta.
Kolejną możliwością, jaką mają przestępcy jest kryptowaluta – oszustwo na platformy inwestycyjne – oszuści tworzą pozornie prawdziwe strony internetowe, które wyglądają bardzo podobnie do oryginalnych giełd kryptowalutowych i reklamują je w mediach społecznościowych. Takie platformy oferują wysokie zyski, które w rzeczywistości nie mają żadnej wartości i służą do zdobywania danych logowania użytkowników oraz przejęcia kontroli nad kontem kryptowalutowym.
Oszustwo kryptowalutowe – Jak się chronić i unikać pułapek?
Na rynku kryptowalut zalecana jest szczególna ostrożność i stosowanie zasad bezpieczeństwa, dzięki którym można zminimalizować ryzyko oszustw oraz utraty środków. Istotne jest, aby inwestor miał świadomość ryzyka wynikającego z nawiązania współpracy z nieuczciwymi brokerami oraz zapewnił sobie przynajmniej podstawową ochronę, np. nie używając identycznego hasła na wszystkich portalach. Łatwe do odgadnięcia hasła stanowią „zaproszenie” dla oszustów, dlatego warto ustawiać ciągi znaków, cyfr i symboli i regularnie zmieniać dane do logowania, zabezpieczając w ten sposób swoje konto. Można także wykorzystać funkcję uwierzytelniania wieloskładnikowego, dzięki któremu do zalogowania się na swoje konto potrzebny jest dodatkowy element, np.: kod ze specjalnej aplikacji na telefon. Należy także pamiętać, aby pobierać programy wyłącznie z oficjalnych źródeł, tj.: Sklep Google Play lub App Store, ponieważ instalowanie nieoficjalnych aplikacji, mogących zawierać złośliwe oprogramowanie, może doprowadzić do przechwycenia przez przestępców danych logowania i innych wrażliwych informacji. Warto korzystać także z aktualnych wersji antywirusów zarówno na komputerze, jak i urządzeniach mobilnych. Można zadbać o wysoki poziom bezpieczeństwa w sieci poprzez unikanie podejrzanych stron, sprawdzanie adresów mailowych czy przechowywanie kluczy prywatnych w bezpiecznych miejscach (najlepiej poza komputerem czy telefonem). Należy pamiętać, żeby dokonywać kontroli adresów nadawcy oraz autentyczności wiadomości, analizując różne literówki, dodatkowe znaki, brak oficjalnej domeny w adresie mailowym czy inne niepokojące sygnały. Można również sprawdzić rzeczywiste źródło wiadomości, kontaktując się z rzekomym nadawcą telefonicznie czy poprzez oficjalną stroną internetową w celu potwierdzenia autentyczności wiadomości.
Niezwykle ważne dla bezpieczeństwa jest unikanie odruchowego i nieprzemyślanego podawania swoich danych osobowych i finansowych osobom trzecim. Dla większego bezpieczeństwa lepiej trzymać kryptowaluty we własnych portfelach niż bezpośrednio na giełdach, a podczas przesyłania środków sprawdzać dokładnie poprawność adresu portfela odbiorcy. Przed decyzją o zainwestowaniu środków warto przeprowadzić własne rozeznanie na rynku, wykorzystując stronę projektu i różne platformy (np. X czy Telegram). Na oszustwo kryptowalutowe zazwyczaj wskazują oczywiste braki informacyjne dotyczące wiarygodności źródła. Warto także regularnie poszerzać wiedzę o branży, inwestowaniu oraz zasadach bezpieczeństwa z wiarygodnych źródeł, np. materiałów udostępnianych przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF). Ważne, aby przed inwestowaniem w kryptowaluty dokładnie przeanalizować ryzyko, a także korzyści, uwzględniając zmienność rynku oraz możliwości oszustwa. Szczegółowe pytania w każdym momencie można skonsultować z licencjonowanym doradcą finansowym.
Oszustwo na kryptowaluty – Prawne konsekwencje i ściganie sprawców
Skuteczne oszustwo na kryptowaluty to nieodłączne zjawisko wzrostu popularności cyfrowych walut. Przestępcy żerują na naiwności i chęci szybkiego wzbogacenia się użytkowników i kuszą ich fałszywymi obietnicami wysokich zysków. Formy ataków, jak omówiliśmy już wyżej, są różne, jednak w każdym przypadku niosą za sobą dotkliwe konsekwencje dla ofiar. Instytucje finansowe oraz organy ścigania podejmują działania służące zwalczaniu oszustw kryptowalutowych, ponieważ rozwój tego obszaru rynku wymaga nowych regulacji prawnych, które ułatwią ściganie oszustów. Projekt ustawy o kryptowalutach przewiduje wprowadzanie rozwiązań mających na celu skuteczny nadzór oraz ochronę inwestorów – jego przyjęcie zostało zaplanowane na III kwartał 2024 roku.
Ściganie sprawców utrudnia anonimowość działań na rynku kryptowalut oraz międzynarodowy charakter przestępstw. Kryptowaluty często są zdecentralizowane i wykorzystywane do przeprowadzania transakcji transgranicznych, co nie ułatwia śledzenia ich przepływów. Dlatego skuteczne wykrywanie sprawców oszustw na kryptowalutach wymaga współpracy między organami ścigania z różnych krajów, wykorzystujących zaawansowane narzędzia i techniki do wykrywania przestępstw. Sprawy mogą zakończyć się grzywną lub pozbawieniem wolności, a ofiary oszustw mogą walczyć o odzyskanie strat – jeśli padniesz ofiarą oszustów, to niezwłocznie zgłoś sprawę na organom ścigania.
Podsumowanie – Oszustwo na kryptowaluty
Rynek kryptowalut oferuje możliwości dużego i szybkiego zarobku, jednak nie różni się od innych instrumentów finansowych w jednej kwestii: nieodłącznym elementem inwestowania jest ryzyko utraty środków. Oszustwo na kryptowaluty zazwyczaj oferuje ogromne zyski, często poparte fałszywymi dowodami, dlatego lepiej „dmuchać na zimne” i wszelkie kuszące oferty inwestycyjne traktować jako pułapkę. Krytyczne podejście zabezpiecza posiadane środki przed nieuczciwymi graczami. Niezwykle ważne jest zachowanie szczególnej ostrożności, weryfikowanie wiarygodności ofert inwestycyjnych oraz zwracanie uwagi na wszystkie podejrzane sygnały i zgłaszanie wszelkich podejrzeń organom ścigania.
