Logo agencji detektywistycznej OPERAND
+48 507 069 942

Licencja detektywa jako podstawowy dokument do świadczenia usług detektywistycznych

Spis treści

  1. Licencja detektywa jako podstawowy dokument do świadczenia usług detektywistycznych
  2. Czym jest licencja detektywa i kto może ją uzyskać?
  3. Wymagania formalne i prawne do zdobycia licencji detektywa
  4. Jak wygląda proces zdobywania licencji detektywa?
  5. Uprawnienia i obowiązki licencjonowanego detektywa
  6. Zakres działań detektywa, czyli do czego uprawnia posiadanie licencji detektywa?
  7. Zasady pracy detektywa, czyli do czego zobowiązuje posiadanie licencji detektywa?
  8. Czy licencja detektywa jest obowiązkowa do prowadzenia dochodzeń i śledztw detektywistycznych?
  9. Jak sprawdzić, czy detektyw posiada ważną licencję i wpis do rejestru detektywów?

Zasady wykonywania działalności gospodarczej w zakresie usług detektywistycznych w Polsce reguluje Ustawa z dnia 6 lipca 2001 roku (Dz. U. 2002 Nr 12 poz. 110). Jej celem jest zapewnienie, że tylko osoby posiadające licencję oraz przestrzegające przepisów prawa będą mogły świadczyć usługi detektywistyczne. Podstawowy dokument prawny regulujący pracę w tym zawodzie stanowi licencja detektywa, do uzyskania której kandydat musi spełnić określone wymagania. 

LIcencja Detektywa

Czym jest licencja detektywa i kto może ją uzyskać?

Licencja detektywa potwierdza jego kwalifikacje oraz to, że spełnia on wymogi formalno-prawne. Jest to oficjalne uprawnienie do legalnego wykonywania tego zawodu. Rozdz. 4. Art. 36 pkt 1 przywołanej powyżej Ustawy o usługach detektywistycznych wskazuje elementy, jakie zawiera licencja. Są to: 

  • imię i nazwisko posiadacza,
  • zdjęcie,
  • numer licencji, 
  • data wydania,
  • oznaczenie organu wystawiającego. 

Aby zostać detektywem w Polsce, kandydat musi spełnić określone, we wspomnianej już Ustawie o usługach detektywistycznych, wymagania kwalifikacyjne. Dotyczą one m.in.: obywatelstwa, wieku, wykształcenia, nienagannej przeszłości i ukończenia kursu detektywistycznego.

LIcencja Detektywa

Wymagania formalne i prawne do zdobycia licencji detektywa

Aby uzyskać licencję, kandydat na detektywa musi zrealizować konkretne kryteria formalno-prawne uregulowane we wspomnianej powyżej Ustawie o usługach detektywistycznych. Zgodnie z Rozdz. 4. Art. 29 pkt 1:

  1. Niezbędnym warunkiem jest posiadanie obywatelstwa państwa polskiego lub innego członkowskiego Unii Europejskiej bądź prawa do podjęcia zatrudnienia, lub wykonywania działalności gospodarczej w Polsce.
  2. Określony jest także minimalny wiek – 21 lat oraz poziom wykształcenia – minimum średnie. 
  3. Kandydat musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych. 
  4. Wymagana jest nieskazitelna przeszłość – niekaralność i brak toczącego się postępowania o umyślne przestępstwo, prawomocnego wyroku sądu czy zwolnienia dyscyplinarnego ze stanowiska w służbach lub administracji publicznej (np.: policji, wojska, prokuratury, sądu).
  5. Potrzebna jest także odpowiednia dokumentacja, w tym orzeczenie psychologa potwierdzające zdolność do pracy w tym zawodzie oraz potwierdzenie ukończenia kursu detektywistycznego obejmującego zagadnienia z zakresu ochrony danych osobowych i informacji niejawnych, przepisów regulujących prawa i obowiązki detektywa oraz zasady prowadzenia działalności gospodarczej w branży detektywistycznej. 

Jak wygląda proces zdobywania licencji detektywa?

Proces zdobywania licencji obejmuje kilka etapów. Na początku kandydat musi spełnić omówione powyżej wymagania kwalifikacyjne. Obowiązkowe jest również ukończenie specjalistycznego kursu detektywistycznego i osiągnięcie pozytywnego wyniku na egzaminie wewnętrznym, a także skompletowanie wymaganych dokumentów, w tym:

  1. Wniosku o wydanie licencji.
  2. Orzeczenia lekarskiego potwierdzającego posiadanie zdolności psychologicznej i psychicznej do realizowania czynności w zakresie usług detektywistycznych.
  3. Zaświadczenia o odbyciu szkolenia bądź zamiennie decyzji o uznaniu kwalifikacji w zawodzie detektywa w państwach członkowskich UE lub krajach EFTA (zgodnie z Ustawą o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej z dnia 22 grudnia 2015 r [Dz. U. 2016 poz. 65 ]).
  4. Dokumentu potwierdzającego obywatelstwo (dowodu osobistego, paszportu).
  5. Dokumentu potwierdzającego wykształcenie średnie (np.: świadectwa, dyplomu).
  6. Kopii dowodu osobistego lub zamiennie dokumentu stwierdzającego posiadanie obywatelstwa innego państwa członkowskiego UE czy też potwierdzającego prawo do podjęcia zatrudnienia, lub prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.
  7. Oświadczeń dotyczących:
    • braku toczących się postępowań karnych oraz postępowań o umyślne przestępstwo skarbowe, 
    • braku zwolnień dyscyplinarnych z jednostek służb specjalnych lub urzędów administracji publicznej w ciągu ostatnich 5 lat, 
    • braku skazania prawomocnym wyrokiem sądu,
    • posiadania pełnej zdolności do czynności prawnych.
  8. Zaświadczenia o niekaralności.
  9. Dwóch fotografii.

Licencja detektywa jest wydawana na wniosek złożony wraz z wymienionymi wyżej załącznikami do właściwego, ze względu na miejsce zamieszkania, Komendanta Wojewódzkiego Policji albo w sytuacji nieposiadania miejsca zamieszkania w Polsce do Komendanta Stołecznego Policji. Odpowiedni organ po otrzymaniu wniosku o wydanie licencji zwraca się o wydanie opinii (w ramach wywiadu środowiskowego) o osobie wnioskującej do Komendanta Powiatowego Policji, a także dokonuje formalnego i merytorycznego sprawdzenia wniosku. Na podstawie tego podejmuje decyzję o wydaniu licencji na czas nieokreślony, a także informuje Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o wydaniu licencji konkretnej osobie, aby jej dane zostały wpisane do rejestru detektywów. Uprawnienia i obowiązki licencjonowanego detektywa

Licencja detektywa daje wiele możliwości działania, jednak osoba wykonująca ten zawód podlega ścisłym regulacjom prawnym, które mają zapewnić profesjonalizm oraz ochronę prywatności i praw osób trzecich. Uprawnienia i obowiązki licencjonowanego detektywa wynikają z Rozdziału 2 Ustawy o usługach detektywistycznych. 

Zakres działań detektywa, czyli do czego uprawnia posiadanie licencji detetkywa?

Detektyw może świadczyć usługi obejmujące pozyskiwanie, przetwarzania i przekazywanie informacji dotyczących osób, przedmiotów lub zdarzeń. Detektyw jest uprawniony do przetwarzania zebranych w toku realizowanych czynności danych osobowych bez zgody osób, których one dotyczą. Czynności detektywistyczne obejmują zbieranie informacji w sprawach cywilnych, karnych, majątkowych, gospodarczych, rodzinnych. Uprawnienia detektywa umożliwiają prowadzenie obserwacji osób, rejestrowanie zdarzeń przy wykorzystaniu specjalistycznego sprzętu oraz gromadzenie materiałów w formie zdjęć lub filmów wideo, które mogą być wykorzystane jako dowody w postępowaniach sądowych. W ramach działań detektywi mogą m.in.: prowadzić obserwację, przeprowadzać rozpytania osób, świadków, podejrzewanych, prowadzić dochodzenia i śledztwa gospodarcze, kryminalne, a także z zakresu informatyki śledczej, cyberbezpieczeństwa, ustalać dane osobowe dłużników i ich stanu majątkowego. Wymienione przykłady są tylko częścią usług świadczonych przez dobrego detektywa.

 

Zasady pracy detektywa, czyli do czego zobowiązuje posiadanie licencji detektywa?

Podstawową zasadą pracy detektywa jest dyskretne prowadzenie działań i zachowanie poufności wobec informacji przekazanych przez klienta oraz dokonanych ustaleń, także po zakończeniu zrealizowanych czynności. W czasie prowadzonych działań detektyw powinien kierować się standardami etycznymi, lojalnością wobec zleceniodawcy, przestrzegać obowiązujących przepisów prawa i zachować należytą staranność w wykonywaniu czynności. Detektyw jest zobowiązany do rzetelnego sprawdzenia, czy uzyskane informacje są zgodne z prawdą. Obowiązkiem detektywa jest sporządzenie końcowego sprawozdania z wykonanych czynności obejmującego opis ustalonego stanu faktycznego i dokumentującego go materiały. 

LIcencja Detektywa

Czy licencja detektywa jest obowiązkowa do prowadzenia dochodzeń i śledztw detektywistycznych?

W Polsce licencja detektywa jest obowiązkowym dokumentem uprawniającym do prowadzenia działalności detektywistycznej i pozwalającym legalnie wykonywać ten zawód. W związku z tym podejmowanie się działań w obszarze dochodzeń i śledztw detektywistycznych bez licencji detektywistycznej grozi poważnymi konsekwencjami prawnymi, o czym mówi Rozdz. 5. Art. 46 przywołanej Ustawy o usługach detektywistycznych, w tym: 

  • karą grzywny,
  • karą ograniczenia lub pozbawienia wolności do lat 2,
  • odpowiedzialnością cywilną za szkody wyrządzone w trakcie nielegalnych działań. 

Tutaj należy być wyczulonym z uwagi na sytuację, gdy osoby podające się za detektywów po prostu nimi nie są i takie przypadki się zdarzają. Zawsze można poprosić o okazanie licencji detektywa, a także podanie nazwy firmy, która detektyw reprezentuje. Wydanie licencji detektywistycznej nie jest jednoznaczne z gotowością do prowadzenia spraw klientów „na własną rękę”. Praca detektywa wymaga bowiem dużej odpowiedzialności, a przygotowanie zawodowe w formie ukończonego kursu detektywistycznego stanowi podstawowe wprowadzenie. W trakcie szkolenia realizowane są tylko zagadnienia teoretyczne, które nie zapewniają kompleksowej wiedzy do rozpoczęcia pracy jako detektyw. W tej roli odnajdują się przede wszystkim osoby z doświadczeniem resortowym, np.: byli funkcjonariusze Policji i innych służb specjalnych, które szczegółowo rozumieją specyfikę czynności operacyjno-rozpoznawczych i dochodzeniowo-śledczych. Jednak niezależnie od kompetencji szczególnie istotne jest poparcie zagadnień poruszanych na kursach wiedzą praktyczną, ponieważ jej brak może doprowadzić do konsekwencji prawnych. Prowadzenie dochodzeń i śledztw detektywistycznych pod okiem doświadczonych specjalistów daje możliwość zdobycia konkretnych umiejętności i niezbędnej wiedzy, które pozwolą na skuteczniejsze prowadzenie własnych spraw w przyszłości. Praca w zespole pozwala na zrozumienie aspektów praktycznych, obowiązujących procedur, regulacji prawnych i zasad etyki. Jest to złożony proces, gdyż dobrzy detektywi, chcąc być skutecznymi i efektywnymi, ingerują mocno w środowisko osób, firm, wobec których prowadzą czynności. To wymaga przede wszystkim: umiejętności specjalnych, odpowiedzialności, kreatywności, odpowiedniego doboru stosowanych form, metod, sprzętu technicznego i technologii. Dlatego profesjonalny detektyw znający i rozumiejący potrzeby klienta, dostosuje odpowiednie działania zgodnie z obowiązującym prawem, a zgromadzony materiał posłuży klientom jako dowód w sprawie i będzie miał wartość procesową. Posiadana licencja nie jest więc wyznacznikiem dobrego i skutecznego prowadzenia spraw detektywistycznych, to tylko dokument potwierdzający formalnie spełnienie określonych wymagań. W działalności detektywistycznej niezwykle ważne jest posiadane doświadczenie, stosowanie dobrych i sprawdzonych praktyk, odpowiednie planowanie całości prowadzonych czynności, aby pieniądze klienta zostały wykorzystane w sposób najbardziej efektywny.   

LIcencja Detektywa

Jak sprawdzić, czy detektyw posiada ważną licencję i wpis do rejestru detektywów?

Weryfikacja kwalifikacji oraz uprawnień detektywa pozwala upewnić się odnośnie wyboru odpowiedniego specjalisty. Licencjonowany detektyw powinien posiadać dokument wydany przez właściwego, ze względu na adres zamieszkania, Komendanta Wojewódzkiego Policji lub Komendanta Stołecznego Policji. Zgodnie z Rozdz.2. Art. 10. przywołanej wyżej ustawy licencja detektywa powinna być przez niego okazywana na żądanie osoby, której dotyczą prowadzone czynności. 

Każde biuro detektywistyczne powinno zamieścić na swojej stronie internetowej informację dotyczącą numeru RD, na podstawie którego prowadzi działalność. Przyjmuje on format, który określa numer oraz rok kalendarzowy wpisu. Sprawdzenia, czy licencja detektywa jest ważna, można dokonać w publicznym Rejestrze przedsiębiorców wykonujących działalność regulowaną w zakresie usług detektywistycznych prowadzonym przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA). Daje to możliwość weryfikacji, czy konkretna firma podająca się za biuro detektywistyczne lub agencję detektywistyczną faktycznie nim jest. Wystarczy wejść na stronę internetową i wyszukać numer RD, aby uzyskać dane tj.:

  • datę wpisu do rejestru, 
  • status działalności,
  • nazwę firmy,
  • numer NIP,
  • adres stałego miejsca wykonywania działalności gospodarczej.

Jest to potwierdzenie, że dana osoba posiada odpowiednie uprawnienia, prowadzi działania legalnie i profesjonalnie.